Heb jij een tip voor de redactie?
Of een nieuwtje?
Column Jochem: De vrolijke kanten van een rolstoel
Jochem
Veroordeeld tot een rolstoel? Gelukkig wel! Lopers kunnen zich niet voorstellen hoeveel voordelen een rolstoel kan bieden. “Walking is so overrated” zoals een van de t-shirts van WheelChair Mafia stelt. Beter kan ik het niet verwoorden…
Energiebesparing
Het grootste voordeel van een rolstoel is dat rollen vaak minder energie kost dan lopen. Als je moeilijk loopt, kost dat veel energie. Die energie ben ik liever kwijt aan zinniger dingen dan aan lopen. De meeste mensen met een handicap hebben sowieso al minder energie te besteden, dus dan is het des te belangrijker om je energie zo efficiënt mogelijk te gebruiken.
Behandelaars vinden het belangrijk dat je zo lang mogelijk een normaal leven blijft leiden. Dat ben ik met ze eens, maar ik vind hun uitgangspunten niet altijd juist. Wat mij betreft is lopen een middel en geen doel op zich. Natuurlijk is het ontzettend makkelijk als je kunt staan of een paar stappen kunt zetten. Maar het moet wel in verhouding blijven tot de investering in energie. En die afweging kan alleen jijzelf maken!
Vrijheid
Een ander belangrijk voordeel van een rolstoel moge voor zich spreken. Als je niet goed, niet ver of helemaal niet (meer) kunt lopen, dan kan een rolstoel het hulpmiddel bij uitstek zijn. Een rolstoel betekent vrijheid! Je hoeft niet langer op bed te liggen, maar je kunt je binnenshuis weer verplaatsen. Of je bent niet langer aan huis gebonden, maar je kunt weer naar buiten.
Als je moeilijk loopt, kost dat veel energie. Die energie ben ik liever kwijt aan zinniger dingen dan aan lopen.
Mensen zonder handicap kunnen zich vaak niet voorstellen hoe bevrijdend het is als je zelf naar een winkel kunt gaan voor een lullig potje pindakaas. Natuurlijk is het even wennen om voortaan rollend door het leven te gaan. Maar het maakt zoveel (opnieuw) mogelijk!
Zichtbaar
Naast deze bekende voordelen heeft een rolstoel ook allerlei onverwachte en vaak leuke bijeffecten. Voor mensen met een onzichtbare beperking kan een rolstoel helpen om de handicap zichtbaar te maken. Als je kunt lopen en mensen zien niets aan je, dan hoef je niet op begrip of hulp te rekenen. Maar een roller krijgt wel hulp aangeboden, soms zelfs meer dan leuk is.
Ik kijk er zo naar: ik draag de lasten van mijn handicap, dus ik maak ook gebruik van de lusten! Dat betekent dat ik soms wat meer hulp vraag als ik rollend ben dan ik misschien echt nodig heb. Rollend kan ik veel makkelijker mijn voorrang nemen dan lopend, want medeweggebruikers stoppen toch wel. Ook als ik duidelijk géén voorrang heb. (Alsof ik met mijn rolstoel opeens de weg zou opspringen?!) Kijk, als mensen mij zo graag voorrang willen geven, dan neem ik dat graag aan. Dat scheelt mij weer een keer afremmen en weer optrekken.
Mensen zonder handicap kunnen zich vaak niet voorstellen hoe bevrijdend het is als je zelf naar een winkel kunt gaan voor een lullig potje pindakaas.
Sneller en slimmer
Soms maakt mijn rolstoel me ook erg vrolijk. Mensen schatten mij steevast jonger in dan ik ben en ik zie voorbijgangers soms denken: “Ach, die arme jongeman, in een rolstoel, wat zielig!” Ik groet in dat geval altijd met een joviale glimlach. Die vermeende zieligheid en mijn goede humeur matchen niet, en dat wringt vaak bij mensen. Dat is mijn stille wraak.
Daarnaast rol ik sneller dan de meeste mensen lopen, dus ik rol regelmatig mensen voorbij. Tot hun grote verbazing, want dat past al helemaal niet in het beeld van “zielige, afhankelijke gehandicapte”.
Mensen met een rollator lopen doorgaans trager dan gemiddeld, dus die rol ik zeker voorbij. Die mensen met een rollator zijn meestal blij dat ze nog kunnen lopen en nog geen rolstoel nodig hebben. Ik moet altijd een beetje gniffelen als ik deze mensen voorbij rol. Want ik vind het juist fijn dat ik een rolstoel heb: dat is zóveel makkelijker en sneller!
Makkelijk contact
Voor mij persoonlijk speelt het niet zo, maar ik hoor van andere rollers dat een rolstoel je herkenbaar maakt. Je bent niet een van de vele lopende klanten, maar je bent die ene rollende klant. Je bent niet een van de velen op een festival, maar je bent die ene rollende festivalganger. Daardoor ben je minder anoniem en dat kan erg prettig zijn.
Sowieso biedt een rolstoel vaak aanleiding tot contact. Want je kunt bijvoorbeeld niet bij de cornflakes op het hoogste schap en vraagt iemand om deze voor je te pakken. Of er zit een dranger op de deur en je vraagt iemand om de deur even open te houden. Of het invalidentoilet zit op slot en je moet de sleutel gaan vragen. Dit kan een makkelijke aanleiding bieden om een praatje met elkaar te maken, voor jezelf én voor die ander.
Ik draag de lasten van mijn handicap, dus ik maak ook gebruik van de lusten!
Fashionstatement
Als je wilt, kun je van je rolstoel ook nog een fashionstatement maken. Soms mag je de kleur van je rolstoel zelf kiezen, ook al beperkt de Wmo de keuze vaak tot kleuren die ze makkelijk weer aan een volgende gebruiker kwijt kunnen.
Verder kun je stikkers op je rolstoel plakken, lichtjes in de wielen doen, kralen aan je spaken maken (worden je huisgenoten blij van!), kunststof spaakbeschermers of gehaakte spaakkunst op je wielen zetten, fancy bekleding op je rugleuning maken, enzovoort.
En dan zijn er nog allerlei accessoires die je aan je rolstoel kunt bevestigen, zoals tassen aan je rugleuning, netjes onder je zitting, tasjes aan de voorkant, koffiehouders of een mobiel- of tablethouder.
Verzin het zo gek en het is wel mogelijk!