Vierkante meningen: Hoe is het met de toegankelijkheid in Nederland?

Er zijn veel steden, plaatsen en dorpen in ons kleine kikkerlandje waar ze de toegankelijkheid best prima op orde hebben. Maar er zijn ook plekken waar jij jezelf flink moet behelpen. De leden van ons opiniepanel (Joyce, Ellie, Peggy, Brigitte, Astrid, Miranda en Daniel) geven hun vierkante mening over de toegankelijkheid in Nederland.

Kleine steden en dorpen

Of je nou in een klein dorp woont of in een stad. Toegankelijkheid is enorm belangrijk en dat begint bij zelfstandig te kunnen leven in eigen woonomgeving.

Joyce: ‘’Bij ons in Roosendaal zijn we goed op weg naar betere toegankelijkheid. Natuurlijk zijn we er nog niet, maar het is hier best goed op orde. Wel jammer is, dat de kroegen niet erg toegankelijk zijn en de toiletten in de kroeg. Maar omdat ik zelf wel een klein stukje kan lopen, hoef ik dat gelukkig niet te missen.’’

Ellie: ‘’Het meest ontoegankelijke dorp is het dorp waar ik woon: Haren. Er zijn veel bomen waarvan de wortels omhoogkomen, waardoor heuvels ontstaan. Dat maakt dat het niet makkelijk is om te rollen. Een voordeel is wel dat Haren een rustig dorp is, en je daardoor ongevaarlijk over de geasfalteerde wegen kunt rollen. Maar de hoofdwegen zijn daarvoor weer niet geschikt. Helaas zijn de standaard winkels zoals bijvoorbeeld Kruidvat en Blokker niet toegankelijk voor een elektrische rolstoel.’’

Brigitte: ‘’In mijn omgeving zijn de dorpen Huizen en Hilversum het meest toegankelijk. In Hilversum is een groot winkelcentrum, waar de meeste winkels toegankelijk zijn. En er zijn tevens toegankelijke toiletvoorzieningen. Helaas is mijn woonplaats Laren, slechter toegankelijk. Er zijn in Laren veel scheve trottoirs, wegobstakels en winkels waar ik niet naar binnen kan. Dat is gewoon heel erg jammer.’’

Astrid: ‘’Mijn leefomgeving is redelijk toegankelijk. De klinkers zijn wel een minpuntje, dat rolt niet zo lekker, maar de stoepen zijn voorzien van een verlaagd stuk. Er zijn in het dorp waar ik woon niet zoveel winkels en de supermarkt is toegankelijk. Het voordeel is voor mij wel dat ik een sta-functie heb en bijvoorbeeld met mijn wandelstok naar de bakker kan, welke niet toegankelijk is voor mijn rolstoel. Verder kom ik vaak in Hilversum, daar is het goed toegankelijk! Er is voldoende parkeergelegenheid voor rollers, toegankelijke winkels en – toiletten.

Hoe toegankelijk zijn de Amsterdamse grachten?

De grote steden doen het vanwege oude binnensteden en monumentale panden niet erg goed. Neem onze hoofdstad Amsterdam, een prachtige stad waar genoeg te zien is. Maar wanneer je op een drukke dag vanaf CS het centrum inrolt, kom je best wat obstakels tegen.

Joyce: ‘’Amsterdam is vreselijk! Ik kom de hoge stoepen niet op met mijn rolstoel, hoe graag ik ook zou willen.’’

Miranda sluit zich daarbij aan. ‘’Amsterdam is een heel drukke stad met veel monumentale panden in het historische centrum, waardoor veel panden niet toegankelijk zijn. Helaas is het voor winkeleigenaren niet altijd mogelijk om oprijplaten neer te leggen, omdat het volgens de wet- en regelgeving gevaarlijk kan zijn in verband met struikelgevaar. Dat maakt het nog lastiger om een winkel te kunnen betreden, wat dus vaak niet lukt.’’

Daniel: ‘’De monumentale panden mogen niet worden verbouwd, waardoor de toegankelijkheid er niet beter op zal worden. Dat is jammer!’’

En dan hebben we het nog niet eens gehad over overlast van fietsen en onveilige stoepen met hoge hellingen.

Astrid: ‘’Helaas is er veel overlast door fietsen in Amsterdam, aan de grachten, maar ook gewoon op straat. Dat hindert mij als roller nogal en in sommige situaties is het zelfs onveilig. Wat dat betreft ben ik van mening dat Amsterdam de minst toegankelijke stad is.’’

Miranda heeft onlangs een stadswandeling gedaan met haar rolstoel en handbike, midden in het centrum. Het was de bedoeling dat ze ergens zou dineren, maar ze heeft geen toegankelijk restaurant kunnen vinden. ‘’Overal waar we kwamen waren drempels of juist weer trappen naar toiletten. Het was niet te doen. Maar in Carré is het wel weer erg goed geregeld. Als je vooraf belt om door te geven dat je een handicap hebt, houden ze er rekening mee. Eten en drinken wordt dan gebracht, zodat je niet overal tussendoor hoeft en in rijen hoeft te staan in de drukte. En je kunt via een andere ingang het pand betreden, dat is ook erg prettig.’’

Peggy: ‘’De klinkerwegen in oude steden zijn lastig. Ik kan het meest genieten als ik niet overal obstakels tegenkom. Maar in Doetinchem zijn winkels en wegen erg toegankelijk, dat is fijn. Hier kun je uit eten zonder al te veel gedoe. Meestal hoef ik alleen een stoel aan de kant te schuiven, dat is geen enkel probleem. Ik heb mij onlangs aangemeld voor de inclusie-werkgroep. We gaan om te beginnen fietsroutes testen met de handbike. Op naar betere toegankelijkheid!’’

Ellie: ‘’De meest toegankelijke stad waar ik zelf weleens kom is Groningen. In Groningen zijn leuke - en toegankelijke - dingen te beleven in het Groninger Forum. Daar kun je naar de bioscoop, naar een talkshow of een expositie. Er is een lift aanwezig in het gebouw en zelfs nog een speciale rolstoellift naar het dakterras, zodat je kunt genieten van een prachtig uitzicht over de stad. De meeste mensen zijn behulpzaam, dat is erg prettig.’’

Daniel heeft een tijdje in Almere gewoond, waar hij het redelijk toegankelijk vindt. "Almere is vlak gebouwd, er zijn weinig kiezels, dat rolt prettig! Er is wel een grote heuvel in het centrum of eigenlijk meer een hoge helling, maar daarentegen kun je gebruik maken van een stadslift om boven te komen.’’ Brigitte deelt dezelfde mening over Almere.

Brigitte: ‘’Almere vind ik een stad die goed toegankelijk is. Ik kan prima zelf rollen en kom weinig obstakels tegen die mij belemmeren. Ook winkels en restaurants zijn veelal toegankelijk.’’

Hoe toegankelijk is de oude binnenstad van Utrecht?

Veel grote steden beschikken over oude binnensteden met monumentale panden, welke vaak prachtig zijn, maar helaas niet meer van deze tijd. In deze tijd verwachten wij namelijk een toegankelijke samenleving.

Miranda: ‘’Ik kom er niet zo vaak meer, maar ik voel mij meer welkom in Utrecht dan in Amsterdam. Utrecht is minder druk, en dat maakt het meer toegankelijk voor mij.’’

Daniel daarentegen, is juist van mening dat Utrecht een ontoegankelijke stad is. "In Utrecht kom ik graag in de binnenstad, om cultuur te snuiven en vooral leuke dingen te beleven. Toen ik naar de karaokebar wilde gaan, onderaan de gracht, zag ik een helling welke ik kon gebruiken. Maar helaas was de helling zo steil – en met kiezelsteentjes – dat deze voor mij absoluut onbegaanbaar was. Tevens heb ik in Utrecht gezocht naar mindervalidetoiletten, welke ik op twee plaatsen in deze grote stad kon vinden. Ik ga graag uit in de stad, maar met een lekker drankje erbij, ben ik ook genoodzaakt om gebruik te maken van een toilet. Wanneer dat maar op zo weinig plaatsen kan, moet ik mijn toiletbezoeken gaan plannen, waardoor de spontaniteit verdwijnt.’’

Ook Peggy deelt dezelfde mening. "De oude binnenstad is naar mijn mening het minst toegankelijk. Er is zoveel waar ik niet kan komen met mijn rolstoel. Ik heb het voordeel dat ik indien nodig even kan uitstappen, maar dat geldt zeker niet voor iedereen.’’

Astrid is weleens aangesproken door de beveiliging op Utrecht Centraal, tijdens een Wheelchair Skills Training, omdat ze met rolstoelen van de roltrap gingen. ‘’Ik neem juist de roltrap op het station, omdat de lift ver weg is. Het kost mij namelijk ook energie om naar de lift te rollen. Waarom zou ik moeilijk doen als het makkelijk kan? Helaas dacht de beveiliging van het station daar anders over.’

Toegankelijkheid is meer dan alleen toegang

Joyce: ‘’Ik schaam mij niet en ben van nature assertief. Dat maakt dat ik er vaak wel kom, ook al is een omgeving niet helemaal goed toegankelijk. Ik kan me voorstellen dat dit voor introvertere mensen lastig kan zijn. Wat dat betreft ben ik wel van mening dat het nog veel beter kan op het gebied van toegankelijkheid. Misschien past het net niet binnen de vraagstelling, maar ik ben van mening dat de manier waarop ik benaderd en behandeld wordt ook onder toegankelijkheid valt. Wanneer dat op een negatieve manier gebeurt, voel ik mij niet welkom."

Brigitte: ‘’Voor mezelf kijk ik altijd naar een aantal punten op het gebied van toegankelijkheid. Ik vind het belangrijk om mij zelfstandig te kunnen redden en dus zelf te rollen. Toegankelijkheid is voor mij ook dat ik zelfstandig een winkel kan betreden en uiteraard ergens een hapje kan eten in een restaurant. Onder toegankelijkheid vallen voor mij ook trottoirs en wegobstakels. Ik ben van mening dat het momenteel onrealistisch is om écht alles te beoordelen op toegankelijkheid voordat ik ergens naartoe kan, omdat we in Nederland nog niet zover zijn. Het is vaak een beetje water bij de wijn en daarbij verwachtingen bijstellen, zolang de toegankelijkheid nog niet op orde is. Maar als ik mij redelijk onbelemmerd voel wanneer ik ergens ben, kan ik daar al erg blij van worden!’’