Heb jij een tip voor de redactie?
Of een nieuwtje?
Terug naar het overzicht
Rolleressentials
31 oktober 2022 09:00
|
Aangepast 2 november 2022 11:06
|
Bodil van Beerschoten en Gaby van Houten
Bodil van Beerschoten en Gaby van Houten
Rolstoelvaardigheidstraining groot effect op zelfvertrouwen kinderen
Zeer positieve effecten Wheelchair Skills Team op lange termijn
Met zelfvertrouwen in je rolstoel zitten heeft veel voordelen, dat hoeven we waarschijnlijk niet uit te leggen. Het WheelchairSkillsTeam (WST) verzorgt al jaren rolstoelvaardigheidstrainingen waarin rollers zowel fysieke als mentale vaardigheden leren, die ze kunnen inzetten in hun dagelijks leven. Bijvoorbeeld zelfstandig een stoep af kunnen en durven rijden.
Uit eerder onderzoek was al duidelijk dat het volgen van een rolstoelvaardigheidstraining van het WST op korte termijn veel oplevert. Dr. Marleen Sol toonde aan dat de rolstoelvaardigheidstraining een groot effect heeft op het zelfvertrouwen en de fysieke activiteiten van de deelnemers.
Nieuw onderzoek laat zien dat de rolstoelvaardigheidstrainingen van het WST ook op de lange termijn positieve effecten hebben. Dat gaat op voor zowel het kind als de ouders. Kortom, deelnemers hebben blijvend baat bij de effecten van de rolstoelvaardigheidstrainingen van het WST.
Het onderzoek
Vanuit de minor ‘Kind in beweging’ hebben vijf studenten fysiotherapie aan de Hogeschool Utrecht, in opdracht van dr. Marleen Sol, onderzoek gedaan naar de langetermijneffecten van rolstoelvaardigheidstrainingen bij het WheelchairSkillsTeam. Centrale vraag was: wat levert de rolstoelvaardigheidstraining van het WST op de lange termijn op voor het kind, voor de ouders en/of verzorgers én voor de maatschappij?
De studenten hebben zeven ouders/verzorgers van oud-deelnemers van 6 tot 13 jaar gesproken. Hun kind had drie jaar of langer geleden meegedaan aan de rolstoelvaardigheidstrainingen van het WST. Stuk voor stuk waren de ouders/verzorgers zeer enthousiast over de training zelf en over de manier waarop Kees-Jan van der Klooster, samen met zijn medetrainers, de training verzorgde. Allen raden zij dan ook andere ouders van een rollend kind aan om deze training te volgen!
De training
De rolstoelvaardigheidstrainingen van het WheelchairSkillsTeam bestaan uit vier lessen van twee uur. De eerste twee lessen vinden plaats in een sporthal, waar deelnemers in een veilige omgeving de rolstoelvaardigheden kunnen aanleren en oefenen. De laatste twee lessen zijn buiten, waar deelnemers hun nieuwe vaardigheden in de praktijk kunnen brengen.
Doel van de training is om de kinderen te laten ervaren dat hun rolstoel ook een speelmaatje kan zijn. Dat heel veel dingen in de openbare ruimte niet meer zo eng zijn, als zij de baas zijn over hun rolstoel. En hoe ze, bijvoorbeeld, met de rolstoel zelf een trap kunnen afgaan!
Spelenderwijs leren de kinderen hoe zij vaardig kunnen worden in hun rolstoel. In de sporthal zijn verschillende obstakels gemaakt, zoals pionnen en verhogingen. Op straat wordt geoefend met de aanwezige obstakels, zoals stoepranden, hellingen en trappen.
De ouders worden ook meegenomen in de training, want ouders spelen een belangrijke rol bij het thuis oefenen, zodat het geleerde tijdens de training ook echt beklijft. Tijdens de training mogen ze hun kind niet of nauwelijks helpen, want die moeten het echt zelf (leren) doen. Zo is er alle tijd voor ouders om ervaringen met andere ouders uit te wisselen. Ook kunnen ze zien hoe hun kind in no time nieuwe skills ontwikkelt.
Om een beeld te krijgen van wat er tijdens zo’n rolstoelvaardigheidstraining van het WST gedaan wordt, hebben de studenten een trainingsdag bezocht. Ze waren aanwezig bij de eerste trainingsdag, gegeven door trainers Kees-Jan van der Klooster en Mustafa Jebari.
Gaby van Houten, een van de studenten, vertelt: “Kinderen die aan het begin nog niet heel vaardig waren met hun rolstoel, reden al na twee uur in een wheelie de zaal door. Ze namen hindernissen waarvan ze vooraf niet hadden durfden dromen. Je zag hun zelfvertrouwen groeien! Dat was heel gaaf om te zien.”
De uitkomsten
Meer zelfvertrouwen
Uit de interviews blijkt duidelijk dat de training na drie jaar nog steeds grote invloed heeft op het zelfvertrouwen en de zelfredzaamheid van de deelnemers. Sinds de training kunnen sommige kinderen zelf de weg op en zelf boodschappen doen. Eerder hadden zij hierbij ondersteuning nodig, onder andere bij het op- en afgaan van een stoep. Ook spreken de kinderen sinds de training vaker af met leeftijdsgenootjes. Verder vertelden ouders dat de aangeleerde technieken waarmee de kinderen hun rolstoel hanteren, veel zelfvertrouwen en meer zelfstandigheid geeft.
“Het grootste verschil, is dat hij nu zichzelf kan redden in de rolstoel. Voorheen moesten wij hem duwen. En trappetjes nemen en dergelijke? Dat lukte hem niet. Hij had dat zelfvertrouwen nog niet en daarnaast had hij ook de techniek niet en dat heeft hij daar echt geleerd!”
“Ze gaat sinds de training nu zelf naar de supermarkt en ze gaat gewoon met d’r vriendinnen eropuit. Voor de training was het altijd: 'Maar wat als ik dan iets tegenkom en ik kan dat niet?'”
“Hij is nu zeker over zichzelf. Hij weet dat hij dingen toch wel kan en dat hij niet bang hoeft te zijn voor obstakels.”
”Sinds de training zit hij gewoon beter in zijn vel en weet hij wat hij kan.”
Minder zorgen
Voor zichzelf konden de ouders in eerste instantie minder duidelijke effecten van de rolstoelvaardigheidstraining van het WheelchairSkillsTeam opnoemen. Maar na doorvragen konden ze alsnog positieve voorbeelden geven. Zo vertelde een vader dat hij sinds de training minder last van zijn rug heeft, omdat hij de rolstoel minder vaak hoeft te duwen. Ook maakt hij zich minder zorgen, omdat zijn kind nu zelfstandiger is. Hij voelt nu de ruimte om meer zijn eigen dingen te doen.
"Na de rolstoelvaardigheidstraining gingen wij naar Venetië. We kwamen de boot af en zagen dat er meer traptreden waren dan we dachten. Toen waren we wel heel blij met de rolstoeltraining!"
“Voor de training kon ik maximaal een half uur wegblijven. Nu kan ik wandelen, zonder constant op mijn horloge te hoeven kijken. Dat is heel fijn!”
“Vroeger liep ik altijd achter hem om te duwen. Nu zit of sta ik naast hem. Dat loopt makkelijker en is ook veel gezelliger.”
Invloed op werk
Ook hebben de studenten de ouders gevraagd naar het effect van de rolstoelvaardigheidstraining van het WST op bijvoorbeeld hun werk, eventueel verzuim, etcetera. De antwoorden van de ouders waren heel wisselend.
“Voor de training was ik in mijn gedachten natuurlijk heel erg met hem bezig. Dan was ik niet altijd even productief op mijn werk.”
“Die training heeft mij ook geholpen, want ik hoef mij nu minder zorgen te maken. Dus ik kan dat meer los laten.”
“Zonder die training zouden wij hem meer moeten helpen. Wij zouden hem veel meer moeten ondersteunen om hem naar school of naar sporten te brengen. Dat zou ons dus veel meer verzuim op het werk kosten of we zouden meer opvang moeten regelen.”
Reparatiekosten
Grappig was dat ouders heel verschillende ervaringen hadden met onder andere de reparatiekosten van de rolstoel van hun kind. Sommigen gaven aan dat zij minder reparatiekosten aan de rolstoel van hun kind hadden. Anderen hadden sinds de training juist meer reparatiekosten, omdat hun kind de rolstoel ook meer zelf durft te gebruiken. Door het intensievere gebruik van de rolstoel is er ook meer slijtage.
“Sinds de training hoeven er minder reparaties aan de rolstoel gedaan te worden. Daarvoor reed ze gewoon tegen de stoepranden aan en dan krijgt die rolstoel iedere keer een klap. Op een gegeven moment is die rolstoel zo krom als wat. Dat was de grootste kostenpost, denk ik.”
“We kochten om de vier of vijf jaar een nieuwe rolstoel. Want als je die iedere dag gebruikt, dan is dat heel intensief gebruik en dan is het daarna ook echt wel op. Je merkt nu dat er al na een jaar of 2, 3 jaar al dingen stuk gaan."
Aanbeveling
De studenten concluderen dat de rolstoelvaardigheidstraining van het WheelchairSkillsTeam een aanrader is voor ieder gezin met een rollend kind. De training zorgt voor veel profijt, want zowel de kinderen zelf als de ouders hebben er veel voordeel van. Niet alleen leert het kind een heleboel nieuwe vaardigheden, maar de training bouwt ook vertrouwen op – bij het kind zelf én bij de ouders.
Bodil van Beerschoten: “Mocht u als ouder of verzorger in de gelegenheid zijn, dan raden wij van harte aan om uw kind de rolstoelvaardigheidstraining van het WST te volgen. Wij zeggen dus: DOEN!”