Frits (62): ‘Vanaf de 1e dag na mijn revalidatie liep ik tegen problemen aan’

Frits Keulers (62) was kerngezond en sportte bijna dagelijks. Toen hij 25 jaar geleden reumaklachten kreeg, bleek dat het begin van fysieke problemen die uiteindelijk leidden tot twee geamputeerde onderbenen. Na acht maanden in het revalidatiecentrum viel de nieuwe realiteit hem rauw op zijn dak. “Ik gun iedereen goede hulp, zodat je leert genieten van de dingen die nog wel kunnen.”

Kleine dingen zijn nu een veel grotere taak. Als de afstandsbediening bijvoorbeeld op de grond valt, kan hij er niet meer bij. Buiten lopen heeft Frits in het revalidatiecentrum wel geoefend, maar thuis bleek dat behoorlijk tegen te vallen. “Dan stond ik daar weer te zwabberen en te stuntelen”, vertelt hij.

Frits had tot zijn 37ste nog nooit een ziekenhuis van binnen gezien. Dat veranderde toen 25 jaar geleden zijn gewrichten begonnen op te spelen. Hij bleek last te hebben van reuma. “Op het moment dat ze dat ontdekken, loop je eigenlijk al achter de feiten aan.”

Domme pech

Frits onderging meerdere operaties voor vervormingen van de gewrichten in de voeten. Eén daarvan leidde tot complicaties. “Uiteindelijk zat er niets anders op dan een onderbeenamputatie. Een jaar later gebeurde hetzelfde bij mijn andere voet. Toen heb ik meteen gezegd: haal hem er maar helemaal af.”

Het revalidatietraject na de eerste amputatie viel Frits nog mee. Maar de revalidatiearts waarschuwde hem direct na de tweede: nu wordt het pas écht revalideren. Frits moest bijvoorbeeld leren om zich te verplaatsen zonder protheses. Het werd een lang traject, terwijl het Frits eigenlijk niet snel genoeg kon gaan. Na acht maanden in het revalidatiecentrum mocht hij naar huis.

Problemen vanaf dag één

Eenmaal thuis werd voor Frits pas echt duidelijk wat hem te wachten stond. “Omdat het bij die eerste amputatie nog wel meeviel, dacht ik: ik kan gewoon mijn leven weer oppakken”, vertelt hij. “Maar vanaf de eerste dag liep ik thuis tegen problemen aan.”

Dat begon met rouwverwerking. “Je raakt toch iets kwijt bij een amputatie. Dat besef komt pas wanneer je thuiskomt. Ik moest het echt nog leren accepteren.” En dan zijn er nog allerlei praktische zaken. Uit eten gaan vraagt bijvoorbeeld voorbereiding. “Je moet opeens denken: kom ik daar naar binnen? Zijn er geen trappen? Kan ik naar de wc? Een ander voorbeeld: je wilt ergens heen met de trein. Als je op het perron aankomt en de lift blijkt het daar niet te doen, dan zit je met een probleem.”

Frits kon geen vrijwilligerswerk meer doen, terwijl hij dat wel graag had gewild. Omdat hij van te voren niet wist of hij op een dag de kracht zou hebben om iets te ondernemen, viel er niet op hem te rekenen. “Dan ga je denken: wat moet ik nu? Ik ben links en rechts gaan vragen en hoorde dat veel mensen daar tegenaan lopen.”

Optimisme?

De optimistische instelling die Frits tijdens zijn revalidatie had, vervloog na afloop van het traject al snel. Hij hoopte zelf auto te kunnen rijden, maar door de pijnmedicatie blijkt zelfs een scootmobiel al gevaarlijk. “Het gaat me allemaal veel te snel in het verkeer”, constateert Frits.

Toch komt hij er gaandeweg achter dat er oplossingen zijn voor zijn problemen. Zo weet hij nu dat hij de NS kan bellen voordat hij ergens heen reist met de trein. “Als ik daar vraag om assistentie, is dat meestal gewoon goed geregeld.” En zijn vrienden blijken het geen enkel probleem te vinden om samen te zoeken naar geschikte restaurants.

Achteraf gezien had Frits vooral behoefte gehad aan een goede voorbereiding op het dagelijks leven met een handicap. “De uitgebreide planning die nu aan iedere gebeurtenis voorafgaat… Een handleiding voor alles wat je tegenkomt, was handig geweest. Waar liggen je interesses? Wat kan je nog wel? Welke hulp heb je nodig om te kunnen doen wat je wil? Het is belangrijk om mensen in de buurt te hebben die je hierbij kunnen helpen.”

Goede mensen om je heen

Inmiddels gaat het veel beter met Frits. Humor is een belangrijk wapen om samen met zijn vrouw Marjan zijn situatie te relativeren. En de band met hun vaste groep vrienden is alleen maar hechter geworden. Ze maken regelmatig plannen, en houden daarbij altijd rekening met hem.

Voor een man die volledig opging in fanatieke potjes squash en fitness work-outs, blijft het onwennig om er nu na een middag schilderen al doorheen te zitten. Maar Frits heeft leren genieten van de dingen die hij nog wel kan. “Ik gun iedereen goede hulp om dat ook te bereiken.”

Re>Start

Om die goede hulp te bieden, is HandicapNL een nieuw initiatief begonnen: Re>Start. Het programma helpt mensen hun leven weer op te bouwen na de periode in het revalidatiecentrum. Samen met professionals maken ze een individueel plan voor hun nieuwe leven en krijgen ze hele concrete hulp.