Chloé wil geaccepteerd worden zoals ze is

Chloé met haar rolstoel en handbike

“Eenzaamheid onder jongeren met een beperking komt van twee kanten: enerzijds zijn er mensen die je kwijtraakt, omdat ze het moeilijk vinden om met mij en mijn beperking om te gaan. Anderzijds willen de meeste mensen met een beperking zelf niemand tot last zijn en trekken zich daarom uit voorzorg terug uit vriendschappen. Tot er nog maar een enkeling overblijft.”

Aan het woord is Chloé van Dalen (27). Ze spreekt uit ervaring. Sinds haar tiende maakt ze afwisselend gebruik van een wandelstok, krukken, een rollator en een rolstoel. “Ik heb van veel vrienden afscheid moeten nemen.”

Aansteller

“Dat is blijkbaar heel verwarrend. Toen ik twee jaar met een ijzeren frame om mijn been in een rolstoel zat, zag iedereen dat ik niet kon lopen. Maar zodra ik weer kleine stukjes kon lopen, bijvoorbeeld om de trein in te stappen, dachten mensen dat ik mij aanstelde. Dan werden er achter mijn rug opmerkingen gemaakt – nooit recht in je gezicht, hè – die ik dan wel kon horen. Nadat dat een aantal keer was gebeurd, heb ik ruim een jaar niets meer ondernomen.”

Sommige voormalig vriendinnen hebben letterlijk gezegd dat het hen down maakte om mij in een rolstoel te zien.

Uitjes = regelwerk

Weinig mensen hebben in de gaten wat iemand met een beperking moet regelen, voordat diegene op pad kan. Voor Chloé is het belangrijk om te weten wat ze die dag gaat doen, zodat ze weet welk hulpmiddel er mee moet en zich voor kan bereiden. Als ze uitlegt waarom ze van tevoren zoveel vragen stelt, begrijpen mensen dat wel. Maar mensen zonder beperking zijn kort van geheugen en begrip, heeft ze gemerkt.

Niet tot last zijn

“Je wilt niet steeds lastig gevonden worden, maar helaas is een groot deel van Nederland nog niet ingericht op mensen met een beperking. Als ik met mijn rolstoel het terras op wil, moeten ze dat eerst verbouwen. Wil ik in de kroeg naar het toilet, blijkt die een trap omhoog te zijn. Wil ik naar een concert met mijn loopstok, dan wordt deze afgepakt, omdat het gebruikt kan worden als een wapen. Alles moet ik van tevoren plannen. Veel plekken waar mijn vrienden naartoe willen, vallen af omdat dat voor mij teveel gedoe is. Op een gegeven moment word je dan niet meer uitgenodigd of heb je zelf al gezegd: ‘Ga maar zonder mij.’”

Wat iedereen onderschat, ikzelf ook lange tijd, is hoe vermoeiend pijn is.

Hulp vragen

“Ik wilde het liefst alles doen wat mijn vrienden ook deden, maar mijn lichaam kon dat niet aan. Ik kom uit een heel sportieve, actieve familie. De lat lag altijd hoog, dus ik zoek altijd de grens op van mijn mogelijkheden. Liever alles doen en daarna drie dagen plat om bij te komen, dan mijn grenzen in de gaten houden. Ik wilde zo graag niet afhankelijk zijn van anderen, maar je hebt met een beperking soms hulp van anderen nodig. Ik vind dat best moeilijk om te vragen. Als je dan voelt dat mensen je die hulp ook niet willen geven, is dat heel hard.”

Bomen kappen

Er zijn een paar vrienden van vroeger gebleven, maar een paar jaar geleden is Chloé zoals ze het zelf noemt ‘bomen gaan kappen’. Dat was wel moeilijk, maar ze was het zat dat ze wél welkom was als ze met haar wandelstok of krukken kwam, maar niét met haar rolstoel.

Chloé

“Toen besloot ik: of je bent mijn vriend en accepteert me mét rolstoel, of niet! Hierdoor zijn best veel vriendschappen verdwenen, maar gelukkig zijn daar nieuwe voor in de plaats gekomen. Ik heb in Eindhoven een activiteiten-app gevonden, waar iedereen die iets organiseert een uitnodiging in kan plaatsen. Als de activiteit me aanspreekt meld ik me aan en doe ik mee. In korte tijd heb ik veel nieuwe mensen leren kennen, die niet beter weten dan dat ik vaak in een rolstoel zit en er ook af en toe uitstap.”

Of je bent mijn vriend en accepteert me mét rolstoel, of niet.

Social community

“Ook via sociale media heb ik nieuwe mensen leren kennen. Ik heb een nieuw account gemaakt (@stickwithchloé) waar ik mijzelf specifiek met krukken en rolstoel presenteer. Via die pagina heb ik zoveel leuke mensen met een beperking leren kennen. De wereld van sociale media voor mensen met een beperking is compleet anders dan voor mensen zonder beperking. Het is zoveel echter en leuker. Het gaat niet alleen over mooie filters en er leuk uitzien. We zetten er ook verhalen op die niet zo rooskleurig zijn. Als je een rotdag hebt of van de pijn niet meer op kan staan. We geven elkaar tips, we praten met elkaar, je mag vragen stellen. Naast het positieve laten wij ook het ruwe, het echte leven zien.”

Zoals ik ben

De nieuwe vriendschappen hebben bij Chloé veel stress weggenomen en hebben haar het vertrouwen gegeven dat haar keuze om te breken met oude vrienden de juiste was. Haar nieuwe vrienden nemen Chloé zoals ze is, met al haar apparatuur, en doen er nooit moeilijk over. Ze willen haar er gewoon graag bij hebben, maakt niet uit hoe.

Het is heerlijk om dingen te ondernemen met elkaar.

Poffertjespan

“Weet je wat het is: zo’n vriendengroep is eigenlijk een soort poffertjespan. Het zijn allemaal kleine gebroken stukjes. Niet iedereen heeft dan misschien een beperking, maar iedereen heeft wel iets meegemaakt en heeft behoefte aan contact. Het is heerlijk om dingen te ondernemen met elkaar, iets nieuws te leren, met elkaar te kletsen, complimenten te geven en te krijgen. Daar groei je van en het geeft je vertrouwen en energie om ook andere dingen aan of te pakken.”

Je bent het waard

“Ik zou iedereen die twijfelt om zich aan te melden bij een vriendschapsproject zoals [Buddies] van HandicapNL, absoluut aanraden om zich in te schrijven. Het is misschien spannend in het begin, maar iedereen verdient vrienden die je nemen zoals je bent. Jij ook!”