Vierkante meningen en rollende zaken: onbeperkt vragen

Soms lijkt het wel alsof mensen geen grenzen kennen als je in een rolstoel zit. Rollers krijgen vaak vragen die men nooit aan een loper zou stellen. In ons opiniepanel zijn de ervaringen gelukkig verdeeld. Ook al beamen enkele panelleden dat sommige mensen hun rolstoel als een vrijbrief gebruiken om alles maar te vragen of te zeggen.

Grenzeloos

Brigitte: "Onbekenden vragen zomaar om antwoorden, alsof ik aan een vreemde ergens verantwoording voor moet afleggen. Maar het meest opvallende is wel dat mensen grenzen over gaan in het stellen van vragen."

Lidewij: "Er zijn me wel vragen gesteld die ik niet eens wil herhalen, omdat het over alle grenzen gaat. Vragen over seksualiteit bijvoorbeeld. Dat gaat een ander absoluut niet aan. Er zullen vast mensen zijn die daar wel op willen antwoorden, maar voor mij hoeft dat niet zo. De meest voorkomende vraag is de vraag naar wat ik heb, omdat ik in een rolstoel zit. Die rolstoel lijkt soms wel een vrijbrief om te vragen naar je hele medische dossier."

Peggy: "Tijdens het winkelen vragen mensen vaak wat ik heb en waarom ik in een rolstoel zit. In het begin vond ik dat totaal niet fijn. Het lijkt best wel onbeschoft. Ik vraag mensen met een bril ook niet waarom ze die dragen en wat ze dan hebben!”

Ellie: "De meeste vragen die ik krijg over mijn rolstoel zijn de standaardvragen: of ik een ongeluk heb gehad en waarom ik in een rolstoel zit. Het is wel opmerkelijk dat mijn rolstoel veelal wordt geassocieerd met een ongeluk. Ik heb echter helemaal geen ongeluk gehad." Ze wil ook liever geen verantwoording afleggen over haar leven als roller en haar gezondheid. Ze vindt dat het anderen, en zeker onbekenden, niets aangaat. "Ik kijk per moment hoe ik ermee omga,” vertelt Ellie. “Soms krijg ik daardoor het gevoel dat mensen denken dat ik me aanstel. Ik wil me niet hoeven verantwoorden."

Nanette: "In de winter gaan mensen ervan uit dat ik een skiongeluk heb gehad. Soms maken mensen ook opmerkingen dat het niet zo slim van me was om van de zwarte piste te gaan als ik niet kan skiën. Ook ik heb geen ongeluk gehad, maar ik heb een ziekte waardoor mijn lijf instabiel is. Mijn knieschijven gaan bijvoorbeeld uit de kom bij het aantrekken van mijn skinny jeans."

Priscilla en Sandy krijgen gelukkig niet zoveel vreemde vragen wat betreft hun rolstoel. Priscilla: "De enige vraag die ik wel eens krijg, is de vraag waarom ik zo jong in een rolstoel terecht ben gekomen. Echt gekke vragen krijg ik gelukkig niet." Sandy krijgt vooral de vraag wat ze heeft en waarom ze in een rolstoel zit. Sandy: “Soms sta ik even met mijn mond vol tanden, maar ik geef altijd antwoord. Het lijkt wel alsof de grens lager ligt bij mensen in een rolstoel om maar vragen te stellen of opmerkingen te maken."

Aparte vragen

De gekste vraag die Lidewij ooit kreeg, kwam van een bekend Nederlands magazine. Ze vroegen haar of ze in lingerie op de cover wilde staan, om te laten zien dat mensen in een rolstoel ook sexy kunnen zijn. Lidewij: "Vooral het woordje ‘ook’ vond ik super jammer. Ik denk dat mensen in een rolstoel ontzettend mooi en sexy kunnen zijn, maar dit hoeft – wat mij betreft – niet bewezen te worden in lingerie. Zelf voel ik in ieder geval totaal niet de behoefte om uit de kleren te gaan om anderen te bewijzen dat ik 'óók' mooi zou kunnen zijn.”

Daniël: "Tijdens een date worden vaak wel aparte vragen gesteld. Ik heb al zoveel vreemde vragen gehad! Bijvoorbeeld of ik wel kinderen kan krijgen. Soms krijg ik deze vraag tijdens een date, dan kan ik het nog wel begrijpen. Maar best regelmatig vragen onbekende mensen dit aan mij. Voor mij is het niet meer raar als mensen mij vragen stellen. Ik zit al jaren in mijn rolstoel en ben er inmiddels aan gewend. Ik antwoord ook gewoon, zelfs op de rare vragen. Daar kunnen mensen van leren, en ik heb daar ook echt wel het geduld voor."

Ellie: "De meest brutale vragen zijn wel de vragen waarom ik op sommige momenten kan fietsen en op andere momenten in een rolstoel zit. Mensen vinden het soms lastig te begrijpen dat ik een parttime roller ben. Soms heb ik een rolstoel nodig, maar op een goede dag kan ik een stukje fietsen."

Lidewij: "Eigenlijk is dit ook een vraag om nooit meer te herhalen, maar ik ga ‘m toch delen. Ik weet niet wat diegene bezielde om dit te vragen, maar iemand vroeg mij hoe je een profiteur van de staat kunt worden. Ik was echt sprakeloos. Niemand kiest ervoor om ziek te worden of een beperking te krijgen. En dan bijvoorbeeld hulp nodig te hebben met het krijgen van de juiste hulpmiddelen. De mensen in mijn nabije omgeving stellen overigens meestal geen rare vragen. Ze houden rekening met mij en checken ook vaak of het oké is, voordat ze een vraag stellen."

Nanette: "Soms maken mensen vervelende opmerkingen over het feit dat ik in een rolstoel zit. Ze zeggen dan bijvoorbeeld dat het ze fijn lijkt om de hele dag ‘lekker’ te zitten. Daarna wordt me dan gevraagd of ik daar niet heel lui van word. Maar het kan nog erger! Toen ik last had van een halfzijdige verlamming, kreeg ik de vraag of het niet handiger was om met twee handen tegelijk te rollen in plaats van met een hand en een voet. Ik begrijp dat het niet gebruikelijk is, maar ik moest mezelf wel op deze manier voortbewegen."

Brigitte: "Mensen kijken heel vreemd op wanneer ik even opsta uit mijn rolstoel. Ik heb meerdere malen meegemaakt dat mensen mij vragen wie ik wel niet ben, omdat ik mijn auto op een gehandicaptenparkeerplaats parkeerde. Ik rijd nog steeds zelf en heb een gehandicaptenparkeerkaart, maar die zet ik pas voor de ruit wanneer ik mijn auto heb geparkeerd. Het is wel eens zover gekomen dat iemand in een auto maar bleef kijken, toen ik uitstapte met mijn stok en wachtte tot mijn man mijn rolstoel bracht. Ik was zo in shock dat ik op een gegeven moment maar riep dat als hij wachtte, hij mijn rolstoel kon zien."

Onwetendheid

Ellie: "Sommige mensen stellen rare vragen uit onwetendheid, omdat ze niet bekend zijn met mensen met een beperking. Een taxichauffeur vroeg me eens of ik kon fietsen met mijn kniebrace. Hij had duidelijk nog nooit iemand met een kniebrace gezien. Het is merkwaardig dat men er bijna vanuit gaat dat ik dingen niet kan, alsof ik door mijn rolstoel helemaal niets meer zou kunnen. Ook wordt mij in de taxi weleens gevraagd of de chauffeur mijn gordel kan vastmaken, maar zeker tijdens deze coronaperiode doe ik dat liever zelf. Over coronamaatregelen gesproken: ik werd onlangs geweigerd in de bus. Er werd mij gezegd dat ik verplicht met de taxi moest, omdat niemand mij kon helpen met de oprijplaat. Ik moest de buschauffeur echt ervan overtuigen dat ik met de bus mee mocht."

Peggy: “De grappigste vraag die ik heb gekregen, is de vraag of ik door mijn stoel ben gezakt! Deze vraag kreeg ik toen ik in mijn sportrolstoel zat, die is lager dan mijn ADL-rolstoel. De vraag werd gesteld door een kind, dus het was vooral erg grappig. De moeder reageerde er heel goed op. Ze zag ook dat het een sportrolstoel was en legde het uit aan haar kind."

Daniël: "Toen ik eens bij de pedicure was, had ze vijftien minuten nodig om mijn steunkous aan te doen. Ze was zo aan het stuntelen, terwijl ik dat gewoon zelf kan. De andere steunkous trok ik toen maar zelf aan. Gelukkig ging dat veel sneller dan een kwartier. Haha!"

Onlangs kreeg Lidewij in het theater een vraag van een zesjarig meisje. Dat was heel lief en puur. "Ze vroeg mij waarom ik in een rolstoel zit,” vertelt Lidewij. “Ik antwoordde dat ik een klein beetje kan lopen en gaf haar uitleg. Daarna zei ze: ‘Dankjewel, ik ga weer.’"

Partyen in een rolstoel

Peggy: "Op feestjes wordt er ook vaak naar mijn rolstoel gevraagd. Dan denk ik vaak, waarom? Ik maak echt veel liever plezier op het feest dan dat ik ga praten over mijn beperking. Sommige mensen denken er niet aan of ik wel de behoefte heb om erover te praten. Ik voel me soms bijna verplicht om te antwoorden."

Daniël: "Wanneer ik naar een evenement ga, komt het nog wel eens voor dat men over mij heen aan mijn vrienden naar de kaarten vraagt. Terwijl ik juist vaak degene ben die de kaarten heeft! Dat vind ik erg vervelend en op zo’n moment heb ik minder geduld. Het meest bizarre dat ik op een feest heb meegemaakt is dat men steeds dacht dat ik een lapdance nodig had. En dan komt de kers op de taart: toen ik even opstond uit mijn rolstoel om mijn benen te strekken, kreeg ik de vraag of iemand mijn rolstoel even kon lenen."

Lidewij: "’Mag ik op je schoot zitten?’ Die vraag heb ik ook vaak gekregen, meestal op feesten en evenementen. Maar eerlijk gezegd ben ik al 'blij' wanneer ik de vraag krijg, in plaats van dat er ongevraagd een onbekende op mijn schoot komt zitten. Dat is me ook wel overkomen."