‘Het gaat om zichtbaarheid, ik neem mensen mee’

Sinds 2012 is April Ranshuijsen, 33 en rolstoelvrouw, actief bij Groen Links in Nijmegen. Ze begon er als fractie-ondersteuner. ‘Daar leer je veel van, want je draait grotendeels mee met alles.’ Ze werd vervolgens raadslid en vicevoorzitter, om in 2018 voorzitter en kandidaat lijsttrekker, lijsttrekker en fractievoorzitter te worden. Ondertussen staat ze op de elfde plaats op het Tweede Kamer stembiljet voor GroenLinks.
De verkiezingskoorts is in volle gang en dat is te merken. Alleen al een tijdstip met haar afspreken voor een kort interview is ingewikkeld. Vervolgens nog zorgen dat de afspraak op het geplande tijdstip door kan gaan...

De aantrekkingskracht van de politiek

Er gaan nog wat snelle telefoontjes en appjes heen en weer kort vóór het afgesproken tijdstip.
‘Ja, ik was nog aan het werk bij Groen Links hier in Nijmegen. Op het laatste moment speelden er wat zaken in de coalitie waar ik toch even bij moest zijn...’ klinkt het licht verontschuldigend en gejaagd.

Heel even maar, want het kandidaat Kamerlid herpakt zich meteen en begint rustig, stevig en enthousiast mijn vragen te beantwoorden.Als eerste de vraag wat haar zo trekt in de politiek: ‘Oh, alleen al inhoudelijk is het interessant. Je zit op een plek waar je direct invloed uit kunt oefenen en het is ontzettend dynamisch! Er worden zoveel verschillende vaardigheden van je gevraagd. Je moet de media te woord staan, met boze burgers om kunnen gaan, ingewikkelde beleidsstukken kunnen analyseren, goed zijn in verbindingen leggen met de meest uiteenlopende partijen (ook met mensen en partijen waar je het totaal niet mee eens bent), een team kunnen leiden en vergeet het contact met de leden van GroenLinks niet! Je moet op zoveel verschillende vlakken tegelijk actief zijn, snel kunnen schakelen.’ Ze klinkt nog enthousiaster als ze meldt dat precies díe dynamiek haar zo aantrekt.

Handig in de politiek

De vraag is nog niet helemaal beantwoord,en April vervolgt: ‘Ik kan goed luisteren – althans, dat hoor ik vaak terug – snel de kern uit een verhaal halen en dan pas beginnen een afweging te maken. Ik ben open minded, kan een verbindende factor zijn die verschillen weet te overbruggen. En ja, ik hou ook van daadkracht. Daarbij heb ik een lange adem, gelukkig.’

Of haar passie, rolstoelhockey, en wellicht haar fysieke beperking die eigenschappen versterkt hebben is vraag twee: ‘Bij rolstoelhockey wilde ik per se winnen, om bij de selectie van het Nederlands Team te worden moest ik doorzetten. Dat helpt in de politiek. Als je een beperking hebt leer je omgaan met tegenslagen. Ik heb geleerd me te herpakken, me steeds aan te passen aan nieuwe situaties. Ook handig in de politiek.’

Kamerlid zijn is voor mij een vorm van topsport

Je kunt wel een politiek dier zijn, maar mij lijkt het een behoorlijke klus voor iemand met veel extra gedoe vanwege lichamelijke beperkingen. Bovendien gaat alles net wat langzamer, om niet te zeggen moeizamer, bij de rolstoelmens. Wat ze zoal op moet geven om Kamerlid te kunnen zijn is dan ook mijn volgende vraag. Eén moment is het heel stil: ’Alles!’, klinkt het dan ferm. Ze lacht. ‘Maar het voelt niet zo. Het is vooral een kwestie van prioriteiten stellen, plannen en organiseren, dat kan ik, heb ik goed geleerd. Kamerlid zijn is voor mij een vorm van topsport, zo moet ik mijn leven ook inrichten. Veel politici werken zich een slag in de rondte. Of dat echt zó moet vraag ik me vaak af. Ik moet wil zorgen dat ik fysiek en mentaal goed gezond blijf. Vandaar ook dat voortdurend prioriteren!’

April wordt af en toe bijgestaan door een persoonlijk medewerker van GroenLinks. Die houdt haar agenda bij, maakt afspraken, beantwoordt mailtjes en regelt de extra’s vóór ze op pad moet. Zoals kijken of de locatie rolstoeltoegankelijk is, of er een toegankelijk station in de buurt is, een geschikte parkeerplek en meer van die extra zaken waar de lopende mens geen omkijken naar heeft. April wist niet wat ze meemaakte toen dat voor het eerst, als vanzelfsprekend, voor haar geregeld werd. Ze ziet het als een enorme luxe.

Bijna hetzelfde als onzichtbaar

‘GroenLinks kijkt goed naar wat Kamerleden nodig hebben om goed te kunnen functioneren. De partij vindt het intrinsiek belangrijk dat iedereen mee kan doen. Het milieuaspect vind ik uiteraard heel belangrijk, maar net zo belangrijk vind ik dat de politiek een afspiegeling is van de samenleving. Ik denk dat die alleen maar beter gaat functioneren bij een goede afspiegeling. De diversiteit kan op veel punten beter. Mensen met een beperking zijn enorm ondervertegenwoordigd blijkt uit onderzoek. Nederland telt 12.000 mensen met een officiële politieke of politiek bestuurlijke functie. Van die 12.000 mensen heeft maar een half procent, 0,5% dus, een beperking of chronische aandoening. Als het een afspiegeling van de samenleving zou zijn, moet dat 15% zijn. Het komt niet eens in de buurt. 0,5%! Dat is bijna hetzelfde als onzichtbaar!’

Mensen anders leren kijken

Belangrijke missie van dit kandidaat Kamerlid: Mensen anders leren kijken. Pas als de samenleving dat kan zal de toegankelijkheid echt verbeteren. Hoe denkt ze die boodschap over te brengen aan politici, beleidsmakers en aan met wie ze ook maar van doen heeft?‘ Gewoon door er te zijn!’ Het klinkt zo simpel. Ze bedient zich niet snel van ingewikkelde analyses, termen als medisch model, sociaal model en validisme zul je uit haar mond niet snel horen: ‘Alleen al zichtbaar zijn kweekt bewustzijn. Als ik ergens moet zijn en er is geen rolstoeltoilet of geen lift raakt dat mensen.’

Ze aarzelt kort en lacht vanwege, zoals ze zelf zegt, de oersimpele kwestie die ze vervolgens haar toehoorders regelmatig voorlegt: ‘Denk eens even met me mee’, zeg ik dan ‘Waar zit de handicap in dit geval? In mij of in de manier waarop het gebouw ingericht is? Zo neem ik mensen mee, krijg ik meteen een gesprek, gaan mensen zelf zien dat het niet over de persoon gaat, maar over de samenleving. Zo werk ik het liefste. Uiteraard pas ik mijn taalgebruik aan aan wie ik voor me heb.’

Betrekken van ervaringsdeskundigheid

Als het aan April ligt wordt toegankelijkheid de norm. En ze gaat zich in het bijzonder inzetten
voor het beter betrekken van ervaringsdeskundigheid. ‘Ervaringsdeskundigen moeten van het begin af aan betrokken worden bij nieuw beleid of bouwplannen. Daar wil ik in de Tweede Kamer een serieus plan voor maken. Daarin komt bijvoorbeeld ook dat belangenorganisaties beter gefaciliteerd moeten worden bij de scholing en inzet van ervaringsdeskundigen. Daar schort het, helaas, nogal eens aan. Nederland kent talloze platforms die uit vrijwilligers bestaan, die kunnen een veel betere bijdrage leveren als ze geschoold zijn. En ja, alle kinderen moeten natuurlijk samen naar school, samen opgroeien is het begin van een stevige basis.’ Aan April zal het niet liggen.

De website van April Ranshuijsen

April Ranshuijsen op de website van Groen Links