Stappenplan belastingvoordeel: de aftrek van zorgkosten over het jaar 2021

Door een handicap of ziekte kom je bijna altijd voor meerkosten te staan. Je betaalt bij voor medische zorg, hulpmiddelen, aanpassingen, extra kleding, reiskosten, dieetvoeding en nog veel meer. Een deel van die kosten kun je terugkrijgen via de aangifte inkomstenbelasting. Ook als je een laag inkomen hebt (bijvoorbeeld op het sociale minimum) en nauwelijks belasting betaalt. Maak gebruik van de aftrek van zorgkosten!

Dit artikel gaat over de belastingaangifte over 2021.
Je kunt deze aangifte doen sinds 1 maart 2022.

Dit artikel geeft een kort stappenplan voor deze aftrek. Wil je meer weten? Kijk dan op de website Meerkosten.nl. Bedenk wel dat het altijd voordeliger is om kosten vergoed te krijgen (bijvoorbeeld door de gemeente of door je zorgverzekeraar), dan ze zelf te betalen en daarna af te trekken als zorgkosten.

De aftrek van zorgkosten is niet eenvoudig. Er zijn veel organisaties die kunnen helpen. Neem voor meer informatie contact op met je gehandicaptenorganisatie, patiëntenvereniging, ouderenorganisatie, belastingwinkel of vakbond.

Stap 1: Doe aangifte inkomstenbelasting

• Ga naar mijn.belastingdienst.nl en log in met je DigiD
• Klik op Inkomstenbelasting
• Klik op Belastingjaar 2021
• Klik op Aangifte inkomstenbelasting doen

Je kunt tussentijds je aangifte bewaren en later verdergaan. De Belastingdienst kijkt pas mee als je de aangifte hebt ingestuurd.

Stap 2: Check je gegevens

De Belastingdienst heeft je persoonlijke gegevens al voor je ingevuld. Ook de gegevens over je loon, uitkering of pensioen staan er al in. Net als de gegevens van je bankrekeningen en spaartegoeden. Kijk alles nog een keer goed na. Vul zo nodig de gegevens aan. Bijvoorbeeld over je partner, je onderneming, je eigen woning of spaartegoeden boven de geldende vrijstellingen. Als je die hebt.

Stap 3: Vink Zorgkosten aan

Vervolgens kom je in het tabblad Uitgaven.

• Vink Zorgkosten aan. Als je nog andere aftrekposten hebt (zoals uitgaven voor tijdelijk verblijf thuis van een gehandicapte), dan vink je die ook aan.
• Klik op Akkoord. Je komt nu in het tabblad Zorgkosten.

In het bovenste witte veld staat voor wie je zorgkosten mag aftrekken. In het tweede witte veld staat het drempelbedrag. Alleen als je (samen met je eventuele fiscale partner) in totaal meer zorgkosten hebt dan de drempel, blijft er aftrek over. De drempel is afhankelijk van je (gezamenlijke) inkomen. Het bedrag dat hier staat, heeft de online aangifte zelf berekend, op basis van de gegevens over je situatie en inkomen die je eerder hebt ingevuld.

Voor de aftrek van zorgkosten geldt een aantal algemene regels. Je moet de kosten in 2021 zelf betaald hebben. Kreeg je een vergoeding, dan kun je dat deel niet aftrekken. Verder gelden er per onderdeel van de aftrek telkens andere regels.

In het onderste blauwe veld van het tabblad Zorgkosten staan de posten die aftrekbaar zijn. Posten die niet in dit lijstje staan, zijn dus niet aftrekbaar. Eigen bijdragen voor zorg zijn nooit aftrekbaar. Ook niet als het gaat om een eigen bijdrage voor zorg, voorzieningen of hulpmiddelen die wel in het lijstje staan. Toch blijven er vaak kosten over die je wel kunt aftrekken. Het loont dus de moeite om het lijstje in te vullen!

Stap 4: Zet je kosten op een rijtje

Heb je kosten bij de verschillende onderdelen? Zorg er dan voor dat je de gegevens hierover overzichtelijk in een map bewaart. Je vult bij elke post in de aangifte namelijk alleen het totaalbedrag in. Maar de Belastingdienst kan je wel om een onderbouwing vragen. Kun je die niet leveren, dan zal de inspecteur de aftrek niet accepteren. Bewaar je administratie daarom goed, gedurende vijf jaar.

Doe je als fiscale partners samen aangifte? Tel dan de uitgaven van jezelf en je fiscale partner bij elkaar op en vul telkens het totaalbedrag in.

Geneeskundige hulp

Het gaat hier om kosten voor medische en paramedische zorg, inclusief tandartskosten. Denk ook aan erkende medische behandelingen in het buitenland die je verzekeraar niet vergoedt. Het moet wel altijd gaan om behandelingen door artsen of paramedici die werken volgens in Nederland geldende medische standaarden. Ook uitgaven voor particuliere ziekenzorg (verpleging en verzorging) vallen onder deze post.

Reiskosten ziekenbezoek

Voor bezoek aan een (voormalige) huisgenoot die minstens 10 km verderop verpleegd wordt. Reisde je per openbaar vervoer of met een taxi, dan zijn de kosten volledig aftrekbaar. Je moet dan wel de bonnen bewaren! Nam je de auto, dan geldt een standaardtarief van € 0,19 per kilometer.

Medicijnen op doktersvoorschrift

Het gaat om geneesmiddelen en verbandmiddelen, op voorschrift van een erkende arts. Ook uitgaven voor homeopathische middelen zijn aftrekbaar, maar alleen als ze door een erkende arts zijn voorgeschreven.

Hulpmiddelen

Denk aan steunzolen, elastische kousen en prothesen (waaronder ook bruggen die een tandarts aanbrengt), aanpassingen aan een auto, fiets of ander vervoermiddel. Niet aftrekbaar zijn de uitgaven voor brillen, contactlenzen, eenvoudige loophulpmiddelen (stokken, krukken en rollators), rolstoelen, scootmobielen en woningaanpassingen.

Vervoerskosten door ziekte of invaliditeit

Denk vooral aan ziekenvervoer voor bezoeken aan artsen of andere behandelaars. Reisde je per openbaar vervoer of met een taxi, dan zijn de kosten volledig aftrekbaar. Nam je de auto, ga dan uit van de werkelijke kosten per kilometer, dus inclusief afschrijving en onderhoud. Je kunt die kilometerprijs berekenen op basis van de ANWB Autokostenmodule. Kreeg je een vergoeding van de zorgverzekeraar voor het ziekenvervoer, dan moet je die in mindering brengen op de aftrek.

In sommige gevallen zijn ook de meerkosten voor leefvervoer (privé vervoer) aftrekbaar, maar in de praktijk is dat lastig. Je moet aantonen dat je vanwege je handicap of ziekte meer vervoerskosten hebt dan anderen, die voor het overige (inkomen, gezinssamenstelling) in dezelfde situatie zitten als jij. Dat lukt alleen als je (1) een volledige administratie bijhoudt van al je vervoerskosten en (2) kunt nagaan wat een vergelijkbaar iemand normaal gesproken aan vervoerskosten heeft. Een tabel hiervoor kun je vinden op de site van het Nibud.

Extra uitgaven voor kleding en beddengoed (vast bedrag)

Deze aftrek geldt alleen voor huisgenoten en alleen voor meerkosten ten opzichte van andere mensen die geen ziekte of beperking hebben. Er geldt een laag forfait van € 300 voor extra uitgaven die je wel aannemelijk kunt maken, maar niet hoeft aan te tonen. Zijn je extra uitgaven aantoonbaar hoger dan € 600? Dan kun je € 750 aftrekken.

Extra gezinshulp

Het gaat bij deze post alleen om particuliere huishoudelijke hulp of persoonlijke ondersteuning, zonder indicatie, of naast een indicatie (als de indicatie niet toereikend was). Er geldt voor de aftrek van gezinshulp een extra drempelbedrag, afhankelijk van je inkomen. Alleen uitgaven boven deze drempel zijn aftrekbaar. Maak je gebruik van extra gezinshulp, dan berekent de online aangifte automatisch deze extra drempel.

Dieet op voorschrift van een dokter of diëtist

Je kunt alleen een dieet opvoeren dat genoemd wordt in de dieetlijst van de Belastingdienst. En alleen als je dit dieet volgt op voorschrift van een arts of een erkende diëtist. Je moet daarom over een actuele, ondertekende dieetverklaring beschikken. Je vindt de dieetlijst in de online aangifte, onder het vraagtekentje bij dit onderdeel.

• Staat je dieet in de lijst? Vink dan ‘ja’ aan. Er verschijnt dan een uitklapscherm onderin het tabblad. Daar kunt je je naam invullen en het dieet in de lijst aanvinken.
• Volgde je meer dan één dieet? Klik dan op het plusje vóór ‘Nog een dieet toevoegen’ en vink het tweede dieet aan in de lijst.
• Is er nog iemand voor wie je of je partner de dieetkosten betaald hebben en voor wie je zorgkosten mag aftrekken? Vink dan ‘ja’ aan, helemaal onderaan het tabblad. Vul vervolgens ook voor die persoon de naam en het dieet in.

Voor de diëten in de tabel van de Belastingdienst gelden vaste aftrekbedragen. Je hoeft dus zelf geen bedrag in te vullen. Dat doet het aangifteprogramma voor je. Je hoeft ook niet te bewijzen dat je het dieet gevolgd hebt en wat je dat gekost heeft. Voor de aftrek is het voldoende dat je het dieet voorgeschreven hebt gekregen.

Stap 5: Check het lijstje

Heb je alle bedragen correct ingevuld? Bent je niets vergeten?

• Klik dan op Akkoord.

Stap 6: Verdeel de aftrek

Ben je fiscale partners, dan kom je na het invullen van een aantal aanvullende vragen in het tabblad Verdelen. Daar staat al het totaalbedrag aan zorgkosten dat je samen mag aftrekken.

• Vul een bedrag in, in het witte vakje onder ‘Uw deel’.
• Klik op ‘Belasting berekenen’. Je krijgt nu te zien hoeveel geld jij en je fiscale partner terugkrijgen.
• Probeer dit nog een keer, met een ander bedrag.
• Probeer dit net zo lang, tot je de meest voordelige verdeling hebt gevonden.
• Klik op Akkoord.

Stap 7: Bekijk het resultaat

Ben je tevreden over de verdeling? Of heb je geen fiscale partner en hoef je dus niets te verdelen? Klik dan op ‘Overzicht belasting en premies’ in het menu links in beeld. Je krijg dan te zien hoeveel belastinggeld je terugkrijgt op basis van de gegevens die je hebt ingevuld. Let op: deze berekening is nog zonder een eventuele extra tegemoetkoming specifieke zorgkosten. Als je recht hebt op deze tegemoetkoming, krijg je daar apart bericht over. Je hoeft hier niets voor te doen, behalve je aangifte insturen. Ook als hier nog staat dat je niets terugkrijgt!

Stap 8: Onderteken de aangifte

Dit is de laatste stap. Loop eerst alle gegevens nog een laatste keer door. Corrigeer zo nodig fouten. Als je zeker weet dat alles klopt, onderteken je de aangifte (met je DigiD) en stuurt je het naar de Belastingdienst. Sla de aangifte op je computer op of print het uit voor later gebruik. Doe dat vóórdat je uitlogt!

Stap 9: Maak zo nodig bezwaar

Gaat de Belastingdienst niet akkoord met je aangifte? Of is je aangifte door de Belastingdienst bijgesteld en ben je het daar niet mee eens? Maak dan binnen zes weken bezwaar. Op de aangifte staat hoe je dat moet doen. Het is overigens wel verstandig om hier een deskundige bij te betrekken. Met een goede onderbouwing heeft je bezwaar veel meer kans van slagen.

Tekst: Kees Dijkman. Deze informatie wordt u aangeboden door Ieder(in), het Netwerk voor mensen met een beperking of chronische ziekte. De tekst is met de meeste zorgvuldigheid samengesteld, maar je kunt er geen rechten aan ontlenen. Bij het schrijven van dit artikel was de definitieve online aangifte voor het jaar 2021 nog niet beschikbaar. De aangifte kan er daardoor op onderdelen iets anders uitzien dan hier beschreven.