Rollerwoordenboek: scherpte en antikiepwiel

Taal is een krachtig middel, dat weten we allemaal. Hoe iets gezegd wordt, is net zo belangrijk als wat er gezegd wordt. Net als elke subgroep in onze samenleving gebruiken ook rollers specifieke woorden om voor hen belangrijke begrippen te beschrijven. Maar veel van deze woorden zijn niet in een woordenboek terug te vinden, zodat dit “rollerjargon” niet algemeen kan worden. Hierdoor moet de samenleving zich behelpen met onjuiste of onnauwkeurige woorden…

‘Scherp ▪ te (de ~, ~s) Het zwaartepunt van een rolstoel.

Hoe verder de assen van de grote wielen van een rolstoel naar voren geplaatst zijn, hoe meer gewicht zich achter de assen bevindt, hoe scherper de rolstoel afgesteld is.

Met een scherpe handbewogen rolstoel kun je jezelf efficiënt voortbewegen, omdat je optimaal bij de hoepels kunt. Verder rolt een scherpe rolstoel licht, is deze wendbaar, is de draaicirkel klein en kun je makkelijk een wheelie maken. Nadeel van een scherpe rolstoel is dat je relatief makkelijk achterover kiept. Het is daarom belangrijk dat de scherpte van een rolstoel optimaal op de voorkeur en rijstijl van de gebruiker is afgesteld.

Bij een elektrische rolstoel is de scherpte niet van invloed op het voortbewegen. Daarbij ligt het zwaartepunt van elektrische rolstoelen doorgaans veel lager dan bij handbewogen rolstoelen, omdat het grootste gewicht de motor en accu’s zijn in plaats van de gebruiker zelf. Alles bij elkaar staan elektrische rolstoelen juist niet scherp afgesteld, om het risico op achterover kiepen zo klein mogelijk te maken.

Voor een goede balans van een rolstoel is ook de plaatsing van de voorwielen belangrijk. Hoe verder de voorwielen naar achter staan, hoe kleiner de draaicirkel, maar hoe makkelijker je voorover kunt kantelen. Ook hier is de beste positie een persoonlijke keuze.

An ▪ ti ▪ ‘kiep ▪ wiel (het ~, ~en) Het naar achter wijzende wieltje aan de achterzijde van een handbewogen rolstoel, dat voorkomt dat de rolstoel achterover kan kiepen.

Met het oog op de veiligheid van de gebruiker zijn handbewogen rolstoelen bij levering bijna altijd uitgerust met een antikiepwiel. Soms is dit wieltje inklapbaar, zodat de gebruiker keuze heeft.

Ironisch genoeg hebben actieve rollers meestal meer hinder dan gemak van een antikiepwiel. Het antikiepwiel voorkomt namelijk dat de gebruiker een wheelie kan maken (balanceren op de achterwielen), wat actieve rollers juist vaak gebruiken om obstakels, zoals stoepranden, te kunnen nemen. Als een actieve roller zich niet bewust is van het antikiepwiel en toch in volle vaart een wheelie maakt, kan het antikiepwiel zelfs tot een gevaarlijke situatie leiden.

Gezien de nadelen van een antikiepwiel kiezen de meeste actieve rollers ervoor om het antikiepwiel, na een goede rolstoelvaardigheidstraining, in te klappen of helemaal te verwijderen.

Elektrische rolstoelen hebben vanwege hun hoge gewicht en het relatief lage zwaartepunt geen antikiepwiel nodig. De kans op achterover kiepen is namelijk minimaal.