"Ik was blij dat iemand Cynthia een schop onder haar kont durfde te geven"

Cynthia is een jonge, zelfbewuste vrouw van 19. Ondernemend, druk bezig met haar studie en middenin het prille liefdesgeluk. Na een ongelukkige val op 21 augustus 2017 dacht ze in eerste instantie dat zo’n leven niet meer vanzelfsprekend zou kunnen zijn.

Cynthia paste die ochtend op haar broertje en genoot nog even van de laatste vakantiedagen voor ze zich zou storten op haar examenjaar van de HAVO. De volgende dag werd ze vijftien en dat zou ze natuurlijk gaan vieren.

Als geoefend turnster was ze regelmatig op de trampoline in de achtertuin te vinden. Maar iets in haar afzet voelde die ochtend anders en in plaats van op haar voeten belandde Cynthia op haar hoofd. Echte pijn voelde ze niet, maar ze wist wel: dit is niet goed. “Ik heb geschreeuwd om hulp. Gelukkig hoorde een buurvrouw mij. Ze is verpleegkundige. Ze heeft ervoor gezorgd dat ik rustig bleef liggen en mijn hoofd niet ging bewegen. Tot de ambulance kwam.”

Doembeelden

In het ziekenhuis werd het slechte voorgevoel van Cynthia bevestigd. “Ik weet nog dat de arts mijn been omhoog hield. Niets voelde ik. Alsof hij het been van iemand anders optilde.” Uit de diagnose bleek dat twee verschoven nekwervels het ruggenmerg hadden beschadigd. Gevolg: geen gevoel en kracht meer in benen en onderlichaam.

Nooit meer kunnen lopen, geen controle meer over haar blaas, een verminderde darmfunctie. In de beginperiode was Cynthia afhankelijk van luiers, catheters, laxeermiddelen. Haar wereld was in één klap veranderd. “Ik heb die eerste dagen alleen maar gehuild. Doembeelden spookten op. School, vriendinnen, werk, een vriendje, het moederschap: is dat leven nog wel voor me weggelegd?”

Kille sfeer

Vanuit het ziekenhuis belandde Cynthia in een revalidatiecentrum. Vier maanden kreeg ze training in dagelijkse activiteiten: rolstoeltransfers, aan- en uitkleden, praktische dingen. Cynthia kijkt met weinig positieve gevoelens op die periode terug. “Er hing een kille sfeer. Er waren veel regels. Ik moest regelmatig om half negen naar bed, terwijl ik al 15 was.” Moeder Tonia: “Ze wisten daar niet hoe ze met pubers om moesten gaan.”

Terug naar huis  Of: Betutteling

Na haar revalidatie keert Cynthia terug naar huis. Tonia en haar man namen in eerste instantie de praktische zorg op zich. Tonia: “Terugkijkend op die periode heb ik haar teveel betutteld. Cynthia kon bijvoorbeeld prima zelf haar sokken aandoen. Ze deed er alleen langer over. Op dat moment dacht ik: laat mij het maar doen, dan zijn we sneller klaar.”

Moeilijk te accepteren

De irritaties tussen Cynthia en haar ouders groeiden. Daarbij zat Cynthia duidelijk niet goed in haar vel en kon haar nieuwe leven moeilijk accepteren: “Op school had ik nog wel wat afleiding, maar als ik thuis kwam voelde ik me slecht. Ik durfde niet alleen naar buiten toe. Ik schaamde me. Was bang om aangestaard te worden. Ik trok me terug op mijn kamer met mijn telefoon. Ik moest elke dag wel huilen.”

Tonia probeerde haar dochter op te beuren. “Maar wat zeg je tegen je kind dat huilend zegt dat ze nooit meer zal kunnen lopen en turnen? Woorden als ‘Het komt wel goed’ schieten dan tekort.”

De omslag

En toen was daar de talentendag op Papendal. Teamcoach Arno Mul tipte hen op de Rehab Academy. Cynthia: “In het revalidatiecentrum heb ik vooral geleerd om binnenshuis mezelf te kunnen redden. De Rehab Acadamy leert mensen in een rolstoel om zich ook in de buitenwereld zelf te kunnen redden. Alleen boodschappen doen of met de trein reizen bijvoorbeeld.”

Bij Cynthia moest nog wel de nodige angst en weerstand weggenomen om die stap te durven zetten. Coen Vuijk, oprichter van de Rehab Company, kwam bij haar thuis. Hij sprak haar streng toe. Hij ging niet mee in haar slachtofferrol. Cynthia: “Ik heb gehuild, maar heb wel besloten om me aan te melden.” Tonia: “Ik was zo blij dat er iemand was die haar die spreekwoordelijke schop onder haar kont durfde te geven.”

Zelfstandige trip

Met een plan in de achterzak ging ze aan de slag. Een zelfstandige trip met de trein naar Groningen was haar eerste opdracht. Cynthia: “Dat bleek achteraf heel erg mee te vallen. Ook van schaamte had ik geen last. Sowieso kende niemand mij daar, dus dat hielp ook wel mee.”

Aan dat thuis zitten moet maar eens een einde komen, dacht Cynthia toen ze weer terugkwam van de training. Een handbike die maandenlang lag te verstoffen omdat ze er niet tevreden over was, ruilde ze om voor een ander exemplaar. Nu gaat ze daar regelmatig mee op pad.

Tonia: “Toen Cynthia weer thuis was herkende ik haar bijna niet meer terug.” Vrolijk, energiek, spontaan. Dit was de Cynthia van voor 21 augustus 2017.

2021

Fast foward: daar zit Cynthia dan naast haar moeder, klaar voor het Teams-gesprek. Het pubermeisje is inmiddels een volwassen vrouw van 19. Hoe gaat het nu met haar? Bezig met een opleiding in de sociale sector. Een nieuwe vriend waarvoor het gesprek uiteraard onderbroken wordt als hij een app stuurt. En oh ja, ze gaat binnenkort ook nog meedoen aan een zwemwedstrijd in Leiden, appt Tonia later nog. Ja, het gaat eigenlijk best goed met Cynthia.

Re>Start, hulp na revalidatie

Cynthia laat als geen ander zien hoe het juiste zetje de omslag kan zijn van verdriet naar geluk. Maar voor 99% van de revalidanten is er na thuiskomst geen programma op maat om ze op weg te helpen. Daar wil HandicapNL verandering in brengen met Re>Start. 

Een versie van dit artikel verscheen eerder op de site van HandicapNL