Welke rolstoel of rolvoorziening past het beste bij mij?

Er zijn veel verschillende manieren om rollend door het leven te gaan, maar welke past nu eigenlijk goed bij jou? Elk hulpmiddel heeft zijn eigen specificaties en dus ook voor ieder gebruik weer voor- en nadelen. Hierbij zetten we er een paar op een rij.

Rollen, elektrisch of alleen voor buiten?

Het eerste belangrijke onderscheid dat we kunnen maken is tussen hulpmiddelen voor binnen en voor buiten. Een rolstoel is bedoeld om je benen volledig te kunnen ‘vervangen’, deze kan dus binnen én buiten gebruikt worden. Een scootmobiel is een buitenvoorziening, deze is dus voor mensen die nog wel genoeg kunnen lopen om bijvoorbeeld een winkel in te gaan. Hoewel veel mensen het wel doen zijn scootmobiels eigenlijk niet geschikt om ergens binnen te gaan; de draaicirkel is vaak groot en ze nemen veel ruimte in beslag. Je kunt er in veel winkels niet goed mee uit de voeten en waar dat wel kan blokkeren ze vaak ruimte (en vluchtwegen) voor andere bezoekers. Kun je niet meer ver genoeg lopen, dan is een rolstoel dus een betere optie voor jou.

Wie niet voldoende zelf kan rollen, kan elektrische ondersteuning gebruiken. Dat is er in vele soorten en maten; van ondersteuning bij het rollen zelf tot een volledig verstelbare elektrische rolstoel. Ruime keuze dus! Daardoor is er bijna altijd wel iets dat voor jou passend is.

Zelf rollen: handbewogen rolstoel

Als je zelf wilt rollen is het belangrijk om stil te staan bij wat jij daarvoor nodig hebt. Een stoel moet goed zitten, maar ook prettig rollen. Ben je niet zo sterk, dan is een lichtgewicht rolstoel fijn. Wil je duwstangen hebben voor als iemand je (even) helpt, of juist niet? Er zijn verschillende hoepels voor verschillende wensen. Bijvoorbeeld hoepels van verschillend materiaal of met extra grip.

Als je wel zelf wilt rollen maar daar veel moeite mee hebt, kan het ook een optie zijn om te rollen met ondersteuning. Er bestaan bijvoorbeeld wielen met een ingebouwde motor, waardoor je veel minder kracht hoeft te zetten, of een los wiel dat je aan de rolstoel bevestigd dat jou ondersteund. Sommige van deze opties kunnen zelfs helemaal elektrisch gebruikt worden, zodat je even niets hoeft te doen.

Als je een rolstoel gebruikt ben je geen bestuurder in het verkeer, je bent in feite dus gewoon een voetganger. Er is dan ook geen rijbewijs of verplichte cursus voor rolstoelgebruikers. Wel kun je een rolstoelvaardigheidstraining volgen bij bijvoorbeeld het Wheelchair skills team. Zo leer je onder professionele begeleiding allerlei handige trucs en tips om je zeker te voelen in je rolstoel en je overal vrij te kunnen bewegen.

Elektrische rolstoel

Ook elektrische rolstoelen zijn er in allerlei soorten en maten. Een elektrische rolstoel is over het algemeen wel wat zwaarder, dat heeft dus invloed op je reismogelijkheden. Er bestaat zelfs een opvouwbare elektrische rolstoel, de Zinger , deze is – voor een elektrische stoel – lichtgewicht en dus makkelijker mee te nemen. Nadeel is wel dat deze stoel minder ondersteuning geeft bij het zitten.

Soms kan er een elektrisch systeem met joystick gemonteerd worden op een rolstoel die normaal voor handbewogen gebruik bedoelt is. De stoel is daardoor een stuk lichter en in sommige gevallen kleiner, maar de zitting kan dan vaak niet elektrisch ingesteld worden. Ook volledig elektrische rolstoelen zijn er in verschillende soorten en maten, er is bijvoorbeeld verschil in aantal wielen, de aandrijving en de instelbaarheid van de zitting.

Het kan best even wennen zijn om je elektrische rolstoel goed te besturen. Zeker in kleine ruimtes vergt het enige oefening om je stoel goed in te stellen en te manoeuvreren. Een ergotherapeut kan je helpen om wat handigheid te krijgen in het besturen van je stoel. Vanuit de basisverzekering wordt 10 uur ergotherapie vergoed, via een interdisciplinair traject – waarbij meerdere hulpvormen worden geboden, vaak door hetzelfde revalidatiecentrum – kun je soms meer vergoed krijgen. 

Scootmobielen

Een scootmobiel is bedoeld als buitenvoorziening, bijvoorbeeld ter vervanging van een fiets of omdat iemand nog wel kan lopen, maar niet meer zo ver. Ze mogen zowel op het voetpad als op het fietspad rijden, mits de snelheid is aangepast aan de omgeving. Op een voetpad mag je wettelijk gezien maximaal 6 km/u rijden. Op het fietspad is het juist belangrijk om door te rijden, zodat je snelheid niet te veel verschilt met die van andere weggebruikers, dat is wel zo veilig.

Voor het besturen van een scootmobiel heb je geen rijbewijs nodig, wel moet je minimaal 16 jaar oud zijn of een ontheffing hebben om al jonger een scootmobiel te besturen. Bovendien is het wel raadzaam het een en ander te leren over het besturen van een scootmobiel. Bij Veilig Verkeer Nederland (VVN) kun je gratis een online verkeerstest doen, maar ook een praktische cursus boeken. Ook kun je via ergotherapie rijlessen krijgen in het besturen van een scootmobiel, vanuit de basisverzekering wordt bovendien 10 uur ergotherapie vergoed.

Meer informatie

Een rolstoelvaardigheidstraining volgen kan bij het Wheelchair Skills team.

Een goede zit is van invloed op je rijvaardigheid, zeker bij een elektrische rolstoel. Lees er meer over bij Check je zit.

Bij de Rijksoverheid vind je een informatiepagina over scootmobielen en bijbehorende regels.

Veilig Verkeer Nederland heeft een pagina vol informatie over scootmobielen 

Rijlessen via ergotherapie