Het vaccinatiedebat onder risicogroepers

Te vaccineren of niet te vaccineren… Het is een actueel punt van discussie. Wanneer je gezondheid te wensen overlaat en je in de zogenaamde ‘risicogroepen’ valt kan een vaccinatie de uitweg zijn naar een veiliger, niet-geïsoleerd leven. Tegelijkertijd zijn het juist de risicogroepen die zich nog lang niet veilig wanen. Er bestaat namelijk een groot aantal ‘kwetsbaren  die - juist vanwege die broze gezondheid - geen vaccin KAN nemen. Denk aan mensen met een immuundeficiëntie of auto-immuunziekte. Daarnaast is er weinig bekend over hoe het vaccin werkt als je chronisch ziek bent. We vroegen verschillende mensen uit deze groep naar hun mening.

Jacqueline
Jacqueline is chronisch ziek. Als tegenreactie heeft ze de actiegroep #GeenDorHout opgericht. Ze behoort tot de groep die reikhalzend uitkeek naar de start van de vaccinaties: “Ik was heel blij toen het vaccineren eindelijk ging beginnen. Ver van tevoren hield ik alle ontwikkelingen hierover in de gaten. Ja, ik ben er zo één die veel wetenschappelijke bronnen raadpleegt, en er op los twittert om antwoorden te krijgen van betrouwbare artsen of onderzoekers. Ik moet toegeven dat wetenschappelijke informatie helaas niet makkelijk te vinden en te lezen is. Ik vind het dan ook niet gek dat veel Nederlanders twijfelen. Hoe kan je een goede keuze maken als de informatie niet voor handen is? In andere landen zorgt de overheid voor een betere informatievoorziening. Daar moet onze overheid eens goed naar kijken.

Ik heb natuurlijk de websites van de fabrikanten doorgespit. Zo kwam ik erachter dat Moderna En Pfizer de stof Polyethyleenglycol (PEG) bevatten. Daar ben ik allergisch voor. Ik moest zelf op tijd aan de bel trekken opdat ik wel het juiste vaccin kreeg. Hierover had ik nauw contact met mijn huisarts. Ik had het geluk dat ik op dat moment zonder problemen met AstraZeneca gevaccineerd kon worden. Maar als ik Moderna of Pfizer aangeboden had gekregen en ik zou dat afslaan, dan zou ik als weigeraar worden gezien en zou ik zonder pardon weer achteraan in de rij belanden. Dat vind ik slecht aan het beleid.

Wat Jacqueline belangrijk vindt om duidelijk te maken: “Ik vaccineer niet alleen voor mezelf maar ook zeker voor anderen. Ik heb het geluk dat mijn gezondheid een vaccinatie aankan. Dus ik doe het voor de mensen die zich niet kunnen laten vaccineren.”

Malène
Malène heeft onder andere een bindweefselaandoening en astma en hoort daarom tot de risicogroepen. Het is namelijk onduidelijk hoe haar lichaam zou reageren op een COVID-infectie.“Aan het begin van dit jaar was het vreselijk frustrerend om te horen dat de WHO en andere gezondheidsinstituten van mening waren (en dat ook onderbouwden met wetenschappelijke argumenten) dat risicogroepen het eerst gevaccineerd moesten worden, maar dat de Nederlandse overheid vervolgens luisterde naar de lobby van de zorg. Met als gevolg dat ook andere groepen gingen lobbyen en de risicogroepen steeds verder naar achteren schoven. Maar gelukkig ben ik sinds 21 juni dan toch eindelijk volledig gevaccineerd.

 Ik heb geen moment getwijfeld over het halen van het vaccin. Ik had het er even moeilijk mee toen naar buiten kwam dat AstraZeneca mogelijk ernstige trombose kon veroorzaken, maar ik was bereid dit risico te nemen. Ik was er echter wel blij mee toen aangekondigd werd dat mensen met een medische indicatie toch Pfizer zouden krijgen, want dat scheelde mij een hoop zorgen. Ik snap wel dat het voor sommige mensen moeilijk is om te kiezen voor of tegen het vaccin, omdat er te weinig bekend is over de mogelijke korte en lange termijn gevolgen van het vaccin op mensen in specifieke risicogroepen.

Ik voel me nu veilig genoeg om eindelijk weer eens naar de fysiotherapeut en de huisarts te kunnen gaan, maar ik voel me niet veilig genoeg om te gaan winkelen of naar een restaurant te gaan. Vaccins beschermen niet 100% tegen het virus en het is nog onvoldoende bekend in hoeverre ze beschermen tegen nieuwe varianten.

Jochem
Jochem heeft een lange lijst van overwegingen, die niet allemaal betrekking hebben op zijn chronische ziekte, maar deze speelt zeker wel een grote rol in zijn afwegingen:“Ik heb vooralsnog besloten om me niet te laten vaccineren. Ik heb ME en dat betekent dat onder andere mijn immuunsysteem niet lekker werkt. Daardoor is het onvoorspelbaar hoe mijn lichaam op een vaccin zal reageren. Lotgenoten hebben zeer wisselende ervaringen: de meesten lijken er relatief weinig last van te hebben, maar ik ken ook mensen die wekenlang ernstig ziek zijn geweest. Ik ben vorig jaar, door een combinatie van factoren, behoorlijk achteruit gegaan. Ik begin eindelijk weer een beetje op te krabbelen. De winst die ik dit jaar behaald heb, wil ik niet opnieuw teniet doen door een vaccin, waarvan ik niet kan voorspellen hoe ik erop zal reageren.

Normaal gesproken kan een vaccin pas na een goed doorlopen fase-III onderzoek voor goedkeuring worden voorgelegd. Dat is bij de coronavaccins anders gegaan. Er is besloten om de stap van fase-III-onderzoeken over te slaan. Daardoor is het onderzoek naar belangrijke eigenschappen nog niet afgerond. Interacties met andere geneesmiddelen zijn bijvoorbeeld nog niet bekend. De werkzaamheid en veiligheid van de vaccins bij immuun gecompromitteerde personen zijn nog onbekend. Dit wordt allemaal nog onderzocht. Gezien mijn gezondheid en mijn medicijngebruik vind ik het risico op onverwachte bijwerkingen te groot. Ik houd de ontwikkelingen wel in de gaten en het kan zijn dat ik later anders besluit, maar voorlopig zie ik af van vaccinatie.”

Peter
Peter is kort maar krachtig over waarom hij zich wel laat vaccineren. “Eigenlijk is het heel simpel: de COVID-vaccinaties hebben alle onderzoeken doorlopen die andere vaccinaties ook ondergaan en de voordelen wegen ruim op tegen de risico's. Het is begrijpelijk dat mensen zich zorgen maken over bijwerkingen op de lange termijn, maar als je nog een jaar of 5 jaar wacht, weet je nog niet wat de effecten na 10 of 30 jaar zijn. De effecten van (long) COVID zijn wel duidelijk: dat risico is enorm. Zelfs als er in de toekomst bijwerkingen boven tafel komen die nu nog onbekend zijn, is het bijzonder onwaarschijnlijk dat die erger zijn dan de kwaal waar ze tegen beschermen.”

Devon
Door ernstige ME en CCI (Craniocervicale instabiliteit) behoort Devon tot een risicogroep. Doordat zijn lichaam vaak niet goed reageert op medicijnen had hij grote twijfels over het nemen van het vaccin. “Vaccineren? Eerst was mijn antwoord een stellig “nee”, geen haar op mijn kalende hoofd die daaraan wilde meewerken. Ten eerste was er grote angst dat de reactie van mijn lichaam niet goed zou zijn, zoals bij mij gebruikelijk is met medicatie of andere chemische dingen die mijn lichaam in gaan. Ten tweede, heel eerlijk, wilde ik het gewoon niet omdat het je “vrijwillig” opgedrongen wordt. Het is in mijn ogen niet ver genoeg getest vooral op de lange termijn uitwerkingen. Werkt het überhaupt wel?

Na een tijdje begon ik toch te twijfelen… Wat zou er nu erger uitpakken: ziek worden van de vaccinatie of van COVID? Het was kiezen tussen twee kwaden. Een andere reden was dat ik na twee prikken niet hoefde te testen als ik ergens heen zou willen. In mijn geval zou het testen namelijk al zoveel energie kosten dat ik het geplande uitje vervolgens kan schrappen. Na overleg met mijn specialist, die zei dat negen van de tien ME-patiënten er weinig of maar korte tijd last van hebben, ben ik toch overstag gegaan.

Mijn angst kwam echter vrijwel meteen uit, beginnend met een allergische reactie gevolgd door een enorme terugval en daar ben ik nog steeds niet van opgekrabbeld. Ik behoor kennelijk tot de één op de tien. Mijn immuunsysteem heeft geen idee hoe het moet reageren op de ingespoten stofjes en staat in standje alarm. De tweede prik heb ik tot nader order uitgesteld. Mijn specialist gaf aan dat het niet verstandig is die tweede prik te nemen zolang ik niet hersteld ben van deze terugval. Dat zou alleen maar leiden tot grotere problemen.

De twijfels blijven echter. Moet ik als ik opgekrabbeld ben wel een tweede prik nemen? Kan ik het aan om nog een keer door zo’n terugval heen te gaan? Gaat het me wel lukken om de vaccinatie compleet te maken en de rit uit te zitten?”