Een van de drijvende krachten achter het toegankelijke Songfestival: Marianne Dijkshoorn.

Nederland organiseerde een Eurovisie Songfestival dat zowel op televisie als in de Ahoy toegankelijk was voor mensen met een beperking. Een van de drijvende krachten hierachter was Marianne Dijkshoorn, specialist in toegankelijkheid bij evenementen. Met deze mooie prestatie achter de rug en het uitzicht op een unieke post-corona festivalzomer is het tijd om haar eens te laten vertellen over haar passie voor evenementen.

De lobby voor een toegankelijk Songfestival

Toen Nederland in 2019 het Songfestival won, begonnen bij Marianne Dijkshoorn van Welkom, toegankelijkheid & evenementen en Ronald Ligtenberg van Possibilize meteen al signalen binnen te komen dat mensen met een beperking ook naar binnen wilden bij de liveshow, maar dat er nog niets geregeld leek op het gebied van toegankelijkheid. Ze besloten om actie te ondernemen.

“Als eerste hebben we nette mailtjes gestuurd naar de organisatie via diverse manieren. Daarop kwam geen antwoord en er gebeurde dus niets. In november 2019 zou de kaartverkoop beginnen. Er moest iets gebeuren. Wij hebben toen een lobbyplan geschreven en gestuurd naar onder andere ministeries, MKB-Nederland en de Gemeente Rotterdam. Toen ik voor iets anders een medewerker van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap sprak, zei diegene: “Je bent goed bezig, want half OCW heeft jouw plan gelezen. Alleen niemand weet exact wat-ie ermee moet.”

Het lobbyplan werd opgepikt door minister van onderwijs en media Arie Slob. Hij besloot het Songfestival te subsidiëren. Wel met als een van de voorwaarden dat het festival toegankelijk werd voor mensen met een beperking. “Binnen een paar dagen kregen Ronald en ik een telefoontje van de secretaresse van de executive producer van het Songfestival. Op zijn verzoek hebben we een workshop gegeven over toegankelijkheid. Hij heeft ook mijn boek Maak je event toegankelijk voor iedereen gelezen.”

“Het eerste idee was om het festival van tevoren te toetsen op toegankelijkheid, alleen door corona is de editie van 2020 niet live doorgegaan. Ook de editie van 2021 bleef lang onzeker; kregen ze ingestuurde video’s, of de artiesten zelf in Rotterdam of zelfs publiek in de zaal? Ze hebben er voor gekozen om zoveel mogelijk zelf te regelen. Achteraf blijkt dat ze het goed hebben opgepakt. Niet alles was perfect, maar toegankelijkheid is ook een meerjarenplan. Ongeveer anderhalve week voor het festival kregen Ronald en ik een dank-je-wel mail met een uitnodiging voor een halve finale.”

Genieten van het eindresultaat

Marianne heeft dus tijdens de halve finale in Ahoy met eigen ogen kunnen zien hoe goed de toegankelijkheid was geregeld. Voor doven waren er schermen met sign-dancers, en slechtzienden konden hun eigen headset in een kastje inpluggen waardoor ze de audiodescriptie konden volgen. Ook aan rollers was natuurlijk gedacht:

“De rolstoelplekken waren direct achter het VIP-deck op een kijkplatform waar je perfect zicht had op het podium. Het mooiste was dat ik rolstoelgebruikers heb gezien die hele vriendengroepen bij zich hadden. Die mochten allemaal op de rolstoeltribune zitten. Er stonden losse stoelen die zij gewoon konden pakken. Dat is ook heel fijn voor mensen zoals ik, die slecht ter been zijn. Als ik mijn rolstoel niet bij me heb is het ideaal om ook op het ‘rolstoelplatform’ te kunnen zitten om even een momentje rust te pakken. Meestal mag je alleen als roller met maximaal één ondersteuner het platform op. Dus tijdens het Songfestival was het uitzonderlijk goed geregeld.”

Liefde voor evenementen en festivals

“Ik wilde van kinds af aan al evenementen organiseren. Ik vond Koninginnedag/Koningsdag echt een leuk evenement. Daar leefde ik als kind enorm naartoe. Als het koningsdag was, dan was ik gewoon van ’s morgens half 9 tot ’s middags half 6 buiten.”

Om haar droom te verwezenlijken had Marianne echter wel wat geduld en doorzettingsvermogen nodig. Pas na twee MBO-diploma’s kreeg Marianne de kans om Vrijetijdsmanagement te studeren op het HBO, een studie waarin evenementenorganisatie centraal staat. Inmiddels heeft zij ook een Master in Event Management behaald. Tijdens haar HBO-tijd kwam zij in aanraking met toegankelijkheid toen ze zelf naar een festival wilde met vrienden. Zo begon haar avontuur als toegankelijkheidsexpert.

Hoe het allemaal begon

“In 2008 wilde ik als student heel graag met mijn vrienden naar een festival in de buurt dat nu al niet meer bestaat. Dat was bovenop een heuvel. Ik kan die heuvel nog wel oplopen, alleen dan ben ik bovenaan zo moe, dat een dag festivalbeleving er niet meer in zit. Ik wilde zo graag dat ik contact heb opgenomen met de organisatie. Zij boden een luisterend oor en zo werd het eerste festival van Nederland toegankelijk.”

“Als lokaal festival waren ze nog lang en breed niet uitverkocht, dus ieder kaartje dat ze konden verkopen was meegenomen. Als local wist ik ook dat er bij de top van de heuvel een gelijkvloers backstage-gedeelte was. Ik vroeg of ze een uitzondering konden maken voor mensen met een beperking, zodat deze via de backstage het festivalterrein op konden. In eerste instantie was de reactie: ‘dat is lastig met de beveiliging’. Toch dachten ze mee. Zij vroegen mij vervolgens om advies over hoe dan. Dat advies heb ik uit België gehaald bij Intro, dat al sinds 1999 festivals als Rock Werchter en andere grote Belgische festivals toegankelijk maakt.”

Tranen van geluk

Het festival zorgde ervoor dat Marianne via het backstage gedeelte binnen kon komen, maar dat was voor haar niet genoeg.

“Ik heb toen gezegd: het is heel leuk dat we dit nu allemaal regelen, maar als mensen met een beperking niet weten dat het toegankelijk is, dan komen ze niet. Dus er moet informatie over toegankelijkheid op de website komen. Ook werd ik geïnterviewd door de lokale krant. Tijdens het optreden van Di-rect, de afsluitende act van het festival, kwam ik een meisje tegen in de rolstoel. Ze kwam helemaal uit Arnhem om Di-rect te zien en was in tranen, omdat ze haar favoriete band eindelijk zonder problemen had zien optreden.”

Van student tot expert toegankelijke festivals

Het interview in de lokale media werd opgepikt door haar docenten. Als tweedejaars student begon zij met het geven van gastcolleges over toegankelijkheid van evenementen. Voor een evenement dat ze samen met medestudenten organiseerde won Marianne ook De Houten Giraf, een prijs voor aanstormend evenementen-talent. Zo goed als het ging op haar studie, zo lastig was het toen Marianne eindelijk met een diploma op zak het werkveld in trok.

“Door de economische crisis rond 2011 kon ik niet meteen terecht in de evenementenindustrie en dat vond ik heel erg jammer. Ik wilde heel graag zelf evenementen gaan organiseren, alleen daarin had ik ook wel mijn beperking tegen, want dan kreeg ik te horen: ‘Jij loopt moeilijk en bij evenementen moet je nogal rennen en sjouwen’. Daardoor werd ik het steeds niet bij een sollicitatie. Terwijl er op festivals altijd wel gators (een soort golfkarretjes) zijn, waarmee ik nu ook hele terreinen beoordeel op toegankelijkheid.

Ook gingen steeds meer mensen freelance werken in de evenementenindustrie. Ik ging dat ook doen als evenementenorganisator. Om mijn hoofd boven het maaiveld uit te steken ben ik ook toegankelijkheidsadvies erbij gaan doen. Nu doe ik meer met toegankelijkheid dan met evenementenorganisatie.

Ik zou alle rollers willen adviseren om hun passie en dromen te volgen en er vooral ook met anderen over te praten. Durf je plannen te delen en er met andere mensen over te sparren. Dat heeft mij ook enorm geholpen want dan vind je vanzelf de weg die bij jou past.”